دوشنبه 3 دی 1403

 

داشتن شهر سالم در گرو شهروندان مسئول است
یک دکترای شهرسازی با بیان اینکه در حال حاضر که بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشور در شهرها سکونت دارند باید بیشتر به مسائل شهری توجه شود، گفت: تحقق شهر سالم در گرو برخورداری از شهروند مشارکت‌جو و استفاده از خرد جمعی است.
حامد اخگر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به نامگذاری ۱۷ آبان به عنوان روز جهانی شهرسازی، اظهار کرد: ریشه معنایی شهرسازی از مدنیت، به نظم کشیدن امور شهری و شکوفایی زمینه‌های شهروندی نشأت می‌گیرد و درست دیدن، دقیق ادراک کردن و طراحی خلاقانه بر اساس اصول و قواعد علمی، پایه‌های اولیه و سنگ بنای فکری و فرایند عملی شهرسازی است.

وی با بیان اینکه شهرسازی به مثابه هنر سنتز یا هنر سازماندهی شهرها موضوعی است که حوزه‌های مختلف علمی را شامل می‌شود، تصریح کرد: شهر محصول یک توسعه تاریخی و مظهر نظم و کیفیت بخشیدن به محیط است.

این دکترای شهرسازی با بیان اینکه شهر محصول الزامات زندگی امروزی و بازتاب گذشته است، عنوان کرد: مقوله‌های عملکردی، زیبایی‌شناسی، تأمین منافع عمومی، تدوین ضوابط و مقررات جهت تنظیم روند ساخت و ساز و آینده‌نگری در حوزه شهرنشینی محورهای اصلی این علم است.

اخگر گفت: شهرسازی در بردارنده طیف گسترده‌ای از پروژه‌های توسعه ملی، منطقه‌ای و محلی و مقیاس‌های متنوع کاری از ساماندهی چند بنا تا آمایش سرزمین است.

وی ادامه داد: در زمینه علمی و دانشگاهی شهرسازی در ایران به سه بخش طراحی شهری، برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ایی و مدیریت شهری تقسیم شده است که از سال ۱۳۷۹ نخستین گروه از دانشجویان کارشناسی آن در دانشگاه تهران پذیرفته شدند.

این دکترای شهرسازی خاطرنشان کرد: طراحی شهری یکی از جدیدترین حرفه‌هاست که بیش از ۲۵ سال از عمر آن نمی‌گذرد؛ بیشتر آن چه که طراحان شهری ارایه می کنند، دستاورد حوزه‌های شغلی دیگر است.

اخگر با بیان اینکه طراحی شهری بخش بسیار مهم و حساسی از هویت شهروندان یک شهر به شمار می‌رود، تاکید کرد: سیمای شهر گویای فرهنگ و نگرش آن جامعه است، معیار فرهنگی، سلیقه شخصی، تفکر و امکانات نهادهای اجتماعی در یک کشور تعیین کننده نمای ظاهری و طراحی شهری است.

وی با اشاره به کاربری‌های برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ایی در مدیریت شهری، اظهار کرد: این شاخه از علم شهرسازی مکانیزم اقتصادی شهر که به صورت ارزش زمین، اجاره‌بها و مخارج ساختمان، مکانیسم اجتماعی شهر شامل سنت‌ها، عادات اجتماعی، فرهنگ و مذهب و مکانیسم کالبدی و تقسیمات ناشی از آن را مورد مطالعه قرار می‌دهد.

این دکترای شهرسازی با بیان اینکه شاخه برنامه‌ریزی شهری از علم شهرسازی با آینده‌نگری به توسعه آینده شهر توجه دارد، اظهار کرد: نتیجه اغلب فعالیت‌های برنامه‌ریزی شهری پس از پنج تا ۲۰ سال مشخص می‌شود، بنابراین بازنگری و اصلاح در فعالیت‌ها بسیار دشوار است.

اخگر ادامه داد: با توجه به پیچیدگی مفهوم فضا و تقسیم آن به عنوان فضاهای کالبدی، ادراکی، اجتماعی و نمادین، می‌توان دریافت که برنامه‌ریزی شهری بسیار دشوارتر و پیچیده‌تر از سایر عرصه‌های برنامه‌ریزی است در واقع برنامه‌ریزی شهری به دلیل ابعاد کالبدی، اجتماعی و مدیریتی ضرورتاً چند بعدی و چند منظوره است.

وی تصریح کرد: کم‌توجهی به مدیریت شهری موجب شده، شاخص‌ها و استانداردهای شهری در همه شهرها در سطح منطقی قرار نگیرند و فاصله توسعه یافتگی بین شهرهای کشور معنادار باشد به همین دلیل رشد مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ‌تر افزایش یافته و در شهرهای بزرگ‌تر با انباشت و انفجار جمعیت و معضل جدی حاشیه‌نشینی مواجه هستیم.

این دکترای شهرسازی تاکید کرد: بهره‌گیری منطقی از علم شهرسازی می‌تواند بهتر زیستن را که هدف گفتمان شهرسازی است محقق سازد، البته این به شرطی است که هر سطح در مقیاس خود نقش داشته باشند و برای انسان‌ها که هدف هستند موضوع تدوین و تبیین شود.

اخگر با بیان اینکه در حال حاضر که بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشور در شهرها سکونت دارند باید بیشتر به مسائل شهری توجه شود، عنوان کرد: تحقق شهر سالم در گرو برخورداری از شهروند مشارکت‌جو و استفاده از خرد جمعی است.

وی با بیان اینکه مشارکت شهروندان و استفاده صحیح از مبانی علم شهرسازی می‌تواند در رسیدن شهرهای هوشمند به شهرهایخردمند موثر باشد، اظهار کرد: در حال حاضر در گفتمان شهرسازی از فرد به سمت نهادها و گروها تغییر کرده و این اقدام مقدمه‌ای برای تحقق رژیم نوین شهرسازی است.